Europejski Urząd ds. Pracy będzie miał siedzibę na Słowacji

ELA został powołany we wrześniu 2017 r. przez przewodniczącego Komisji Europejskiej (dalej KE) Jean-Claude Junckera, aby zapewnić egzekwowanie przepisów UE dotyczących mobilności pracowników w sprawiedliwy, prosty i skuteczny sposób. Wniosek legislacyjny o założeniu ELA został przedstawiony w marcu 2018 r., przy czym KE, Parlament Europejski i Rada Europy osiągnęły tymczasowe porozumienie w sprawie wniosku w lutym 2019 r. Urząd powinien rozpocząć działalność w 2019 r. i osiągnąć pełną zdolność operacyjną do 2024 r.

Głównymi zadaniami ELA będzie: ułatwienie dostępu osobom fizycznym i pracodawcom do informacji o ich prawach i obowiązkach, a także o odpowiednich usługach; wspieranie współpracy między państwami UE w transgranicznym egzekwowaniu odpowiednich przepisów unijnych, w tym ułatwienie wspólnej kontroli oraz pośredniczenie i ułatwienie rozwiązania transgranicznych sporów pomiędzy organami krajowymi lub zakłóceń na rynku pracy.

ELA będzie się składał z około 140 pracowników, z których 60 będzie oddelegowanych z krajów UE. Agencja będzie kierowana przez zarząd z przedstawicielami z każdego kraju UE i KE. Roczny budżet ELA wyniesie około 50 milionów Euro.

Główne argumenty przemawiające za powstaniem agencji były następujące: 17 milionów (z czego 12,4 milionów w wieku produkcyjnym) Europejczyków mieszka obecnie lub pracuje w innym państwie członkowskim UE. Na przestrzeni dekady liczba ta się prawie podwoiła. 1,4 miliona Europejczyków dojeżdża do innego państwa członkowskiego, aby podjąć pracę.

Decyzja o umieszczenie siedziby ELA na Słowacji słowami Ministra Spraw Zagranicznych i Europejskich Słowacji (Miroslav Lajčák): „jest wyrazem zaufania państw członkowskich UE i uznania dla długoterminowego zaangażowania w kwestie społeczne, co sprawia, że Słowacja jest postrzegana jako kraj, który jest synergiczny przy poszukiwaniu europejskich rozwiązań i ma umiejętność łączenia.”

Zdaniem MSZ Słowacji duży wpływ na decyzję miał Minister Pracy, Spraw Społecznych i Rodziny Słowacji, Ján Richter, który rozmawiał na ten temat prawie z 20 europejskimi odpowiednikami z Ministerstw Pracy.  

Decyzje o umieszczeniu siedziby ELA popiera także Komisarz ds. Zatrudnienia, Spraw Społecznych, Umiejętności i Mobilności Pracowników (Marianne Thyssen) słowami: „Gratuluję miastu Bratysława i rządowi Słowacji, że zostali wybrani do zorganizowania siedziby Europejskiego Urzędu ds. Pracy. Od początku mojej kadencji uczyniłam uczciwą mobilność pracowników kluczowym priorytetem. Swobodny przepływ zwiększa wzrost, pomaga firmom znaleźć umiejętności, których potrzebują, i daje każdemu możliwość najlepszego wykorzystania swoich talentów - ale musi być dobrze zarządzany. Wymaga to zasad, które są uczciwe, jasne i skutecznie egzekwowane. ELA to klejnot w koronie tej pracy. Będzie wspierał mobilność pracowników i dawał państwom członkowskim UE narzędzia potrzebne do skuteczniejszej współpracy i zwalczania nadużyć. Rozporządzenie w sprawie ELA zostało przyjęte w rekordowym czasie i jestem przekonana, że przeniesienie ELA do Bratysławy będzie równie sprawne i szybkie. Urząd rozpocznie działalność w Brukseli od października, dopóki nie przejdzie do swojego miasta-gospodarza. Z niecierpliwością czekam na wyniki działania Urzędu i rozpoczęcie pracy w Bratysławie tak szybko, jak to możliwe.“

Słowacja w wyścigu o uzyskanie siedziby ELA konkurowała z Bułgarią, Łotwą i Cyprem. Premier Słowacji (Peter Pellegrini) ocenił sukces Słowacji następująco: „Uzyskujemy więc pierwszą instytucję europejską i uważam to za wielki sukces, że udało nam się wygrać w pierwszej rundzie.“ Dalej premier dodał: „Ja sam uczestniczyłem w tych wysiłkach od samego początku, a także przekonywałem moich kolegów premierów na różnych wspólnych spotkaniach, że Słowacja jest doskonałym krajem dla ELA.“

Minister Pracy Ján Richter powiedział, że Słowacja w walce o ELA zaoferowała kilka korzyści. Zaliczają się do nich: dobra infrastruktura transportowa, edukacja międzynarodowa, ale także doświadczenie związane z mobilnością na rynku pracy oraz doświadczeniem w delegowaniu i rekrutacji pracowników z krajów trzecich – z Serbii lub Ukrainy.

Minister Richter powiedział: „Dzisiaj Słowacja podjęła piątą próbę o uzyskanie instytucji europejskiej. Jestem przekonany, że to bardzo ważny krok. ELA dotyczy przyszłości UE. Mobilność siły roboczej to coś, z czym będziemy mieć do czynienia..“ Słowacja już dwa lata temu ubiegała się bez powodzenia o Europejską Agencję Leków, która oferowała miejsca pracy dla 900 osób, wówczas zadecydowano o lokalizacji siedziby Europejskiej Agencji Leków w Amsterdamie.

Tym razem kandydaturę Słowacji poparło 15 państw członkowskich UE i wygrała już w pierwszej turze, czego nie spodziewał się nawet minister Richter: „Jestem naturalnym optymistą, ale nie spodziewałem się sukcesu w pierwszej rundzie.“ Wsparcie dla Słowacji wyraziły w głosowaniu państwa Grupy Wyszehradzkiej, Wielkiej Brytanii, ale też państwa z pólnocy Unii.

Wiceprzewodniczący KE Maroš Šefčovič powiedział: „To wygrana nie tylko dla Bratysławy, ale dla całej Słowacji, ponieważ nasza proeuropejska reputacja zostanie wzmocniona. To także kolejny dowód na to, że nasza udana historia w Unii jest kontynuowana, jak również silne zaufanie od naszych partnerów.“

ELA powinna być „kompletna“ do 2024 roku. (Martin Barčík)