Trwa wczytywanie strony. Proszę czekać...
Piątek, 29 marca. Imieniny: Marka, Wiktoryny, Zenona
06/03/2016 - 11:05

Zaburzenia lękowe odpowiedzią na stresujące życie?

Zaburzenia lękowe - to odpowiedź na stresujące życie, czy nie? U kogo się one pojawiają i gdzie szukać pomocy rozmawiamy z Arturem Brodą, lekarzem kierującym oddziałem psychiatrycznym Szpitala Specjalistycznego im. Jędrzeja Śniadeckiego w Nowym Sączu

Panie doktorze część Polaków szukających pomocy u lekarzy psychiatrów cierpi na zaburzenia lękowe. Czym one są?

- Zaburzenia lękowe inaczej zwane nerwicami są reakcją organizmu na długotrwały stres. Głównym objawem tych zaburzeń jest właśnie lęk. Czym on jest? Jest to przeżywanie uczucia strachu i zagrożenia bez wyraźnej przyczyny. Czasem mogą dołączać się objawy depresyjne, takie jak smutek, przygnębienie, utrata zainteresowań, brak aktywności, niechęć do wychodzenia z domu. Pacjent niczym się nie cieszy. Zaburzenia lękowe opisywane są w medycynie, można powiedzieć, od starożytności. Potocznie można się spotkać z takimi określeniami, jak panika, nerwica serca, nerwica żołądka. To nic innego, jak właśnie, zaburzenia lękowe. Nie są one traktowane jako choroba psychiczna, ale dzieją się w naszej psychice.

Co determinuje powstawanie takich zaburzeń?

- Przede wszystkim przewlekły stres. Zaburzenia lękowe mogą być następstwem urazów psychicznych, problemów w pracy, czy w domu, wychowania w atmosferze, w której występuje lęk.

Mówimy o zaburzeniach lękowych, a więc, jak sądzę, o grupie takich zachowań?

- Zaburzenia lękowe dzielimy na kilka rodzajów. Są to m. in. napady lęku panicznego, zaburzenia lękowe uogólnione, fobie, zaburzenia somatyzacyjne, w których dominują objawy cielesne czy tzw. „nerwica natręctw”.

zaburzenia lękowe, ordynator Artur Broda

Co to są napady paniki?

- Lęk paniczny - to napady silnego lęku trwające od kilku minut do godziny, nie wiążące się z sytuacjami niebezpiecznymi. Napadu paniki nie można przewidzieć. Objawy to przede wszystkim kołatanie serca, ból w okolicy serca, pocenie się, drżenie, duszność, „kluska” w gardle, nudności, zawroty głowy, mrowienia kończyn, poczucie nierealności otoczenia, lęk przed utratą kontroli nad sobą, przed chorobą psychiczną, przed „zwariowaniem”, lęk przed śmiercią.

Jak objawia się lęk uogólniony?

- Lęk uogólniony ma charakter przewlekły i uporczywy. Występują takie objawy jak: zamartwianie się o zdrowie własne i najbliższych, wizje ciężkiej choroby, zakładanie z góry, że coś się nie powiedzie. Mogą także pojawiać się bóle napięciowe, niekiedy napady lęku, trudności w koncentracji uwagi, zaburzenia snu, biegunki, potliwość, przyśpieszona akcja serca.

Jak rozpoznać fobię?

- Fobia jest to lęk przed realnymi przedmiotami lub sytuacjami, które zazwyczaj nie są niebezpieczne. Wyróżniamy fobie specyficzne w postaci lęku przed na przykład wysokością, zamkniętymi pomieszczeniami, burzą, pająkami, bakteriami. Agorafobia jest najczęstszym rodzajem fobii. Oznacza lęk przed otwartą przestrzenią oraz sytuacjami, które uniemożliwiają natychmiastową ucieczkę do bezpiecznego miejsca. Może pojawić się w takich sytuacjach jak przebywanie w tłumie, wejście do hipermarketu, podróżowanie autobusem, pociągiem. Kolejnym rodzajem fobii jest fobia społeczna, w której lęk występuje podczas kontaktów z innymi ludźmi. Czasami określana jest jako „patologiczna nieśmiałość”.

Czym charakteryzują się zaburzenia somatyzacyjne?

- Są to zaburzenia objawiające się głównie dolegliwościami cielesnymi, czyli somatycznymi oraz lękiem przed chorobą.  Najczęstsze objawy to kołatania serca, nudności, biegunki. Stąd właśnie potoczne określenia „nerwica serca”, czy „nerwica żołądka”. Pacjenci wykonują kolejne badania, chodzą do różnych specjalistów, ale ostatecznie nie udaje się wskazać przyczyny tych dolegliwości.

Pojawienie się, jakich objawów powinno być dla pacjenta sygnałem do udania się do lekarza?

- Pojawienie się lęku jest odczuciem bardzo silnym i pacjent będzie wiedział, że coś niepokojącego się dzieje. Może on mieć uczucie, że za chwilę zemdleje lub umrze. Jest to charakterystyczne dla napadów lęku panicznego. Wtedy osoba taka, wręcz, domaga się pomocy. Z kolei w zaburzeniach lęku uogólnionego pacjent może wykazywać objawy przewlekłego zmęczenia, niepokoju o bliskich, może mieć problemy z koncentracją uwagi czy pamięcią. Może też szybciej się męczyć. W zaburzeniach somatyzacyjnych pacjent może skarżyć się na tzw. nerwicę serca, żołądka, czy różnego rodzaju bóle. Poczucie choroby w zaburzeniach lękowych zazwyczaj jest bardzo duże.

zaburzenia lękowe, ordynator artur broda

W jakim wieku diagnozuje się te zaburzenia?

- Diagnozujemy je u pacjentów praktycznie w każdym wieku. Pojawiają się one zarówno u dzieci, młodzieży i u osób dorosłych.

Więcej jest teraz takich przypadków?

- Wydaje się, że jest więcej, niż dawniej. W ciągu swojego życia ok. 10 proc. ludzi doświadczy objawów fobii, a 6 proc. napadów paniki. Prawdopodobnie zaburzenia lękowe uogólnione i zaburzenia mieszane lękowo-depresyjne występują jeszcze częściej.

Jak można leczyć zaburzenia lękowe?

- Podstawową metoda leczenia zaburzeń lękowych jest psychoterapia prowadzona przez psychologa. Najczęściej odbywa się ona w warunkach ambulatoryjnych. Jest również oczywiście farmakoterapia, jako element wspomagający leczenie. Stosowane są w niej niektóre leki przeciwdepresyjne.  Doraźnie można także stosować, ale przez krótki okres czasu, leki uspokajająco-nasenne. Niestety mogą one uzależniać przy nieodpowiednim stosowaniu. Farmakoterapię można z powodzeniem łączyć z psychoterapią. Takie rozwiązanie przynosi najlepsze efekty w leczeniu zaburzeń lękowych. Leczenie stacjonarne stosowane jest rzadko. Jeśli jest taka konieczność – to może odbywać się w dziennym oddziale psychiatrycznym. Taki oddział funkcjonuje w budynku Przychodni Specjalistycznych przy al. Wolności w Nowym Sączu.

Rozmawiała Iga Michalec

Fot. (MACH)







Dziękujemy za przesłanie błędu