Na wizytę u prof. Skarżyńskiego czeka 20 tysięcy pacjentów!

Wszystkich, którzy mają choć odrobinę wyobraźni cieszy ogromnie fakt, że jest szansa na powrót lekarzy i pielęgniarek do szkół. Mam tu na myśli choćby badania, które systematycznie przeprowadzane były kiedyś właśnie w szkołach. Badania oczu, kręgosłupa, stóp itp. Jak Pan myśli czy jest szansa i czy potrzebne jest by do szkół wkroczyć też z badaniami z zakresu słuchu?

Ależ my takie badania przeprowadzamy! W misję działalności naszego Instytutu od samego początku wpisana jest realizacja badań profilaktycznych i przesiewowych. Jednym z priorytetowych działań zespołu specjalistów z naszego jest program badań przesiewowych słuchu u dzieci w różnym wieku. Już w latach 1993 – 98 u noworodków i niemowląt, od 1999 roku u dzieci starszych nasz zespół, we współpracy z licznymi ośrodkami krajowymi i zagranicznymi, stworzył podwaliny pod programy badań przesiewowych. Dzięki naszym działaniom w naszym kraju badania przesiewowe słuchu zostały przeprowadzone u ponad 1 mln dzieci wczesnoszkolnych rozpoczynjących edukację szkolną.

Główne programy realizowane w ostatnich kilkunastu latach, które objęły ponad 1 000 000 dzieci i młodzieży w wieku szkolnym, to program reali­zowany we współpracy z Funduszem Składkowym Ubezpieczeń Społecznych Rolników i KRUS-em oraz program realizowany z samorządem Warszawy, chociaż trzeba zaznaczyć, że programów realizowanych w ostatnich latach jest znacznie więcej.

Badania przesiewowe są znakomitym przykładem właśnie szeroko rozumianego myślenia o wczesnym zapobieganiu i wykrywaniu różnych schorzeń, które mają wpływ na rozwój człowieka i jego codzienną komunikację z otoczeniem. Bardzo ważnym dla polskiej nauki i medycyny przykładem konkretnych działań, które zainicjowałem i koordynowałem, był program „Wyrównywania szans dzieci z zaburzeniami komunikacyjnymi w krajach europejskich”. Zagadnienie to zostało włączonego do priorytetu prezydencji Polski w UE w 2011 r. Byłem głównym inicjatorem podpisania dwóch naukowych konsensusów europejskich nt. badań przesiewowych słuchu u dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym oraz nt. badań przesiewowych słuchu, wzroku i mowy u dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym pod nazwą European Consensus Statement on Hearing, Vision and Speech Screening in Pre-School and School-Age Children. W następstwie tych działań realizowanych wspólnie z Ministerstwem Zdrowia przyjęta została przez Parlament UE – w grudniu 2011 r. „Konkluzja Rady UE nt. wczesnego wykrywania i leczenia zaburzeń komunikacyjnych u dzieci, z uwzględnieniem zastosowania narzędzi e-zdrowia i innowacyjnych rozwiązań”. Koordynuję także projekty kliniczne i naukowe z ponad 100 ośrodkami na wszystkich kontynentach, w tym badania przesiewowe słuchu dzieci szkolnych w Azji, Europie, Afryce i Ameryce Południowej.

Od 2016 roku, z mojej inicjatywy, zespół Światowego Centrum Słuchu, członkowie Komitetu Nauk Klinicznych PAN oraz eksperci z kilkunastu specjalności, realizują Wielospecjalistyczny Program Przeciwdziałania Chorobom Cywilizacyjnym i Wsparcia Zdrowia Polaków „Po Pierwsze Zdrowie”, z którym co roku docieramy bezpośrednio do kilkunastu tysięcy osób we wszystkich regionach kraju. Od tego roku działania te mają charakter całoroczny. Jest to największy, profilaktyczny, wielospecjalistyczny program wspierania zdrowia Polaków, kształtujący postawy prozdrowotne oraz solidarność międzypokoleniową we wzajemnym wspieraniu zwłaszcza pokolenia seniorów.

Program „Po Pierwsze Zdrowie” powstał, aby wesprzeć działania systemowe i resortowe głównie dlatego, że wyniki tegorocznych badań i konsultacji prowadzonych przez zespoły specjalistyczne wskazują na to, że taki spójny, przemyślany program jest potrzebny bardziej niż kiedykolwiek. O ile bowiem w medycynie naprawczej zauważalny jest wyraźny postęp, o tyle w profilaktyce niewiele się zmienia. Z badań ankietowych, a także rozmów z pacjentami wynika, że poziom wiedzy na temat zagrożeń będących konsekwencją chorób cywilizacyjnych i zaburzeń, zwłaszcza tych najczęściej występujących w starzejącym się społeczeństwie, jest wysoce niewystarczający. Znaczny odsetek Polaków nie ma pełnej świadomości, jak ważne dla zachowania dobrej kondycji i zdrowia jest wykonywanie badań kontrolnych. Podczas poprzednich, tegorocznej i przyszłych naszych akcji oraz podobnych działań prowadzonych na różną skalę przez innych nie zbadamy wszystkich, nie dotrzemy do każdej miejscowości. Jestem jednak głęboko przekonany, że możemy mieć realny wpływ na kształtowanie postaw prozdrowotnych Polaków. Rodacy często nie wiedzą, jakie badania należy powtarzać w trosce o swoje zdrowie albo – gdzie można je wykonać. Zwłaszcza w mniejszych miastach Polski profilaktyka zdrowotna jest obszarem, w którym mamy wyjątkowo dużo do zrobienia.

Dziękuję za rozmowę.

Rozmawiała: Ewa Stachura [email protected] Fot.: archiwum Światowego Centrum Słuchu Instytutu Fizjologii i Patologii Słuchu