„W promieniach Frasobliwego: tym, którzy ocalają pamięć, którzy widzą głębiej…

Przeszło 300 lat promienie Chrystusa Frasobliwego z Góry Strzyganieckiej obejmują poszczególnych ludzi rodziny Sądecczyzny.

Jak pisze we wstępie do publikacji ks. Władysław Pasiut MS już sam tytuł tej książki zachęca do jej przeczytania. Ukazuje ona życie i wiarę naszych przodków. Autor książki, wykorzystując wiele źródeł historycznych i zbierając  opinie współcześnie żyjących, ukazał przeszłość tego regionu i wskazuje przyszłość. Ukazał rolę jaką odegrał dla tego środowiska, dla kształtowania ludzkiej duszy i serca wizerunek Chrystusa Frasobliwego ze Strzygańca.

Książkę do konkursu o Nagrodę Ks. Prof. Bolesława Kumora zgłosili: Rektorat na Strzygańcu przynależny do parafii Najświętszego Ciała i Krwi Pańskiej w Brzeznej oraz Sołectwo Chochorowice.  Publikacja jest rekomendowana w kategorii: „Książka o Sądecczyźnie”.

„Droga do odzyskania przez Naród Polski swego niepodległego i suwerennego państwa wiodła nie tylko poprzez walkę zbrojną, starania polityczne, dyplomatyczne i pracę kilku pokoleń Polaków, ale przede wszystkim przez miłość do Boga i bliźniego, wytrwałą wiarę orz modlitwę”. Wydaje się, że te słowa polskich biskupów z ich listu pasterskiego z okazji 100. rocznicy odzyskania niepodległości przez nasz Naród, znajdują swoje trafne odzwierciedlenie w opublikowanej w 2018 roku książce „W promieniach Frasobliwego”, której autorem jest miejscowy rodak – ks. Stanisław Ciurka. Wymagające niemałego wysiłku próby dotarcia do serc i umysłów wielu zwyczajnych ludzi zaowocowały kompletną publikacją o niezwykłym miejscu w Kotlinie Sądeckiej – piszą zgłaszający książkę.

Z pewnością jej walorem są liczne rozmowy i wspomnienia świadków, którzy przechowali pamięć o tym wyjątkowym miejscu. Jest to wyczekiwana publikacja. Treść książki, ubogacona 140 zdjęciami nie ogranicza się tylko do wspomnianych w podtytule jubileuszy, ale dyskretnie sięga w głąb, poczynając od czasów św. Kingi – fundatorki wiosek wchodzących w krąg współczesnej parafii Brzezna. Żeby także wspomnieć św. ojca Stanisława Papczyńskiego poprzez fakt pochodzenia jego mamy Zofii Tacikowskiej z pobliskiej Niskowej, czy chlubę Ziemi Sądeckiej – ks. prof. Bolesława Kumora.

Bezcenne jest zachowanie dla potomności takich choćby postaci jak: ks. Stanisław Maślak, Wojciech Wnęk, Janina Brotoń.

Wyrosły z miłości do Pana Boga religijny znój całych pokoleń zwykłych mieszkańców ziemi, na którą z zatroskaniem spogląda od 1691 roku Frasobliwy ze Strzygańca, to konkretny wkład w budowanie niełatwej międzyludzkiej jedności oraz przepełnionej religijnymi motywami specyfiki, małej – sądeckiej Ojczyzny. Jest to konieczne do wyartykułowani w czasach w których coraz bardziej liczy się błyskawiczny sukces, a mało docenia się wytrwałą i mozolną pracę. To także hołd dla wszystkich, którzy kierowali się i kierują w swym życiu wartościami duchowymi. Zafrasowany strzyganiecki Chrystus wydaje się jakby był nieco mniej smutny ….

Książka liczy 332 strony. Wydawca: Strzyganiec 2018.

Recenzja

Ks. Stanisław Ciurka, „W promieniach Frasobliwego. 60-lecie duszpasterstwa parafii Brzezna. Część pierwsza”, Strzyganiec 2018, ss. 332.

Częstym pretekstem do napisania książki są okrągłe rocznice wydarzeń. Taka okoliczność – 60-lecie duszpasterstwa na terenie Brzeznej – zainspirowała pochodzącego z tej miejscowości ks. Stanisława Ciurkę do udokumentowania dziejów parafii.

Książka ma bardzo eklektyczną strukturę. Znajdziemy w niej kalendarium, zapisy wywiadów, wspomnienia, biogramy, przedruki tekstów o Strzygańcu i Brzeznej, jakie ukazały się w rozmaitych wcześniejszych publikacjach. Nie jest to klasyczna monografia parafii, jakich przykłady odnaleźć możemy w licznych tego typu wydawnictwach (najczęściej są to prace dyplomowe bronione na wydziałach historycznych lub w seminariach duchownych).

Zaprezentowany materiał ma charakter bardzo niejednolity. W liczącym 27 stron rozdziale I zatytułowanym: „Kalendarium 60-lecia. Subiektywny wybór istotnych wydarzeń” autor wspominane wydarzenia obficie opatrzył przypisami (jest ich łącznie 307), choć głównym wykorzystanym źródłem jest „Księga Ogłoszeń Duszpasterskich”, co powoduje, że często przez kilka kolejnych stron przewija się w przypisach odnośnik „Tamże”, z dodaniem numeru zeszytu i strony, co sprawia nienajlepsze wrażenie. W innych częściach przypisy dotyczą w zasadzie wyłącznie źródła pochodzenia tekstu lub informacji o autorze wspomnienia. Wywiady, wspomnienia i biogramy osób zmarłych nie są jednolite. Zwłaszcza biogramy różnią się długością, ilością przywołanych faktów oraz formą literacką. Całości dopełniają zdjęcia, zarówno archiwalne, jak i współczesne, będące rodzajem fotograficznej kroniki.

Zawodowy historyk zaprezentowaną publikację może potraktować jako surowy materiał, który mógłby stać się częścią bazy źródłowej naukowego opracowania. Ale też nie ściśle naukowe były cele powstania książki. W słowach wstępnych i we wprowadzeniu wskazane są powody emocjonalne, pobożnościowe, okolicznościowe. Przebijają one również z warstwy językowej, która nie jest pozbawioną emocji narracją historyczną. Treść adresowana jest  przede wszystkim do przedstawicieli lokalnej wspólnoty: wiernych parafii Brzezna. Dla starszych stanowi ona sentymentalny powrót do lat młodości, gdy organizowali życie parafialne, przypomina znanych im brzeźnian. Dla młodszych jest ukazaniem rodzenia się społeczności, do której należą.

Recenzowanie publikacji sygnowanej jako tom I jest zadaniem o tyle utrudnionym, że sam autor we wprowadzeniu zaznacza, że dopiero wydanie drugiej części (zapowiadana jako bardziej analityczna) pozwoli w pełni ujawnić zamysł wydawniczy. Dopiero wówczas będzie można określić gatunkowy charakter wydawnictwa, jego poziom merytoryczny i znaczenie dla lokalnej historiografii.

Jakub Marcin Bulzak