Marzanna Raińska – historyk sztuki, współtwórca Święta Dzieci Gór, ratująca od zapomnienia stare dwory

Przedstawiamy sylwetkę i dorobek twórczy Marzanny Raińskiej, historyka sztuki zgłoszonej do nagrody w kategorii „Sądecki Autor”.

Pani Marzanna od kilku lat jest już na emeryturze. Przez całe swoje życie zawodowe związana była z instytucjami kulturalnymi. Od 1980 roku zatrudniona była w Wojewódzkim Ośrodku Kultury, od 1998 – w Małopolskim Centrum Kultury Sokół w Nowym Sączu, kolejno na stanowiskach: instruktor d.s. sztuki ludowej, kierownik Sądeckiej Oficyny Wydawniczej, specjalista d.s. promocji dziedzictwa kulturowego Małopolski.

- To ona w 1992 roku współtworzyła Międzynarodowy Festiwal Dziecięcych Zespołów Regionalnych Święto Dzieci Gór – mówi Piotr Gryźlak, kierownik Działu Promocji Małopolskiego Centrum Kultury „Sokół” w Nowym Sączu. – Do 2003 roku była szefową biura organizacyjnego tego festiwalu. - W trakcie swojej ponadtrzydziestoletniej pracy w naszej instytucji była inicjatorką wielu znaczących wydarzeń artystycznych. Pełniła m.in. funkcję komisarza wielu wystaw w sądeckich galeriach. Jako osoba wybitnie uzdolniona plastycznie jest autorką licznych projektów graficznych do materiałów promocyjnych: katalogów, folderów, plakatów, ulotek i kalendarzy.

Pani Marzanna jest również autorką licznych publikacji książkowych, m.in. historii Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Nowym Sączu, monografii MCK „Sokół” wydanej z okazji 30-lecia i 40-lecia działalności. W roku 2013 ukazała się jej książka pt. "Dwory Małopolski w fotografii archiwalnej", a rok później monumentalne trzytomowe wydawnictwo „Dwory Małopolski - historia i współczesność”.

- Na przygotowanie tej ostatniej, trzytomowej publikacji poświęciła prawie dziesięć lat żmudnej, benedyktyńskiej pracy. Był to niezwykle pracowity czas gromadzenia materiałów, podróżowania po całym regionie, robienia kwerend w archiwach i bibliotekach. Pani Marzanna ma za sobą wiele setek rozmów z właścicielami i spadkobiercami dworów, czas żmudnego wyszukiwania zdjęć i grafik historycznych i wykonywania tysięcy fotografii – podkreśla Antoni Malczak, dyrektor Małopolskiego Centrum Kultury „Sokół” w Nowym Sączu.

„Dwory” to zasadnicza część projektu pt. „Zapomniane ścieżki” realizowanego przez MCK „Sokół”. Jego autorką była właśnie Marzanna Raińska, która prowadziła też portal www.dworymalopolski.pl. Główny cel tego przedsięwzięcia to wydobycie z mroków zapomnienia i zniszczenia tradycji polskich dworów, ich architektury, piękna, przypomnienie roli, jaką w historii naszego narodu odegrała instytucja dworu, co nader skutecznie zostało zniszczone w czasach PRL.

Marzanna Raińska była też autorką dużego projektu pn. „Władysław Hasior – powrót”, którym jesienią 2010 r. zainaugurowała działalność Galeria Sztuki Współczesnej BWA SOKÓŁ – Oddział MCK SOKÓŁ. Wówczas została zorganizowana duża monograficzna wystawa poświęcona twórczości Hasiora, wielkiego artysty wywodzącego się z Nowego Sącza oraz naukowa konferencja pt. „Granice sztuki współczesnej. Wokół twórczości Władysława Hasiora”.

Koordynatorką wszystkich działań i kuratorką ekspozycji była właśnie pani Marzanna, która przygotowała też znakomity album poświęcony temu wybitnemu artyście. Odbył się wówczas także przegląd filmów poświęconych Hasiorowi, akcja „Żarliwe Sztandary” i „Apel Ekologiczny”.

W roku 2014 w nakładem MCK SOKÓŁ ukazała się kolejna albumowa książka w dorobku Marzanny Raińskiej – „20 lat w sądeckiej sokolni 1993-2013. Przebudowa i modernizacja sokolni sądeckiej. Budowa Galerii Sztuki Współczesnej BWA SOKÓŁ”.

- Przez ostatnie kilka lat Marzanna Raińska pracowała nad obszerną publikacją poświęconą budowlom i działalności Towarzystwa Gimnastycznego SOKÓŁ na terenie dawnej Galicji, historii i współczesności tej organizacji. Liczymy, że wkrótce i to wydawnictwo ukaże się drukiem – dodaje Piotr Gryźlak, który wspólnie z Antonim Malczakiem zgłosili Marzannę Raińską do Konkursu o Nagrodę im. ks. prof. Bolesława Kumora.

Ta utalentowana historyk sztuki pracowała również nad albumem „Dookoła Świata z Dziećmi Gór”, który ukazał się latem 2017 roku z  okazji 25-lecia Święta Dzieci Gór.  Publikacja liczy ponad 300 stron. Ona jest autorką koncepcji, tekstu, opracowania graficznego i składu książki. Dokonała też wyboru przeszło tysiąca zdjęć z przebogatego archiwum fotograficznego MCK SOKÓŁ.

IM., Fot. MCK „Sokół” w Nowym Sączu.