Trwa wczytywanie strony. Proszę czekać...
Wtorek, 19 marca. Imieniny: Aleksandryny, Józefa, Nicety
22/03/2019 - 22:15

Oscypek to nie tylko Podhale. Sądecczyzna ma do niego prawa

Minęło ponad dziesięć lat od wpisania oscypka do unijnego Rejestru Chronionych Nazw Pochodzenia, po bryndzy podhalańskiej stał się drugim polskim produktem, który zyskał unijną ochronę. Obecnie w rejestrze znajdują się czterdzieści dwa polskie produkty.



Oscypek to nie tylko Podhale. Sądecczyzna ma do niego prawa
Co zrobić by produkt regionalny był nie tylko znany, ale przede wszystkim chroniony we wszystkich państwach członkowskich Unii Europejskiej?

Oscypka raczej reklamować nie trzeba. Dla każdego odwiedzającego górskie kurorty, ten jasnobrązowy ser wytwarzany z owczego mleka jest obowiązkowym produktem, którego należy nie tylko skosztować (podobno najlepiej smakuje podpiekany na grillu i podawany z żurawiną), ale który wypada również przywieźć rodzinie i znajomym jako podstawowy souvenir z górskiej wyprawy.
Nie wszyscy jednak zdają sobie sprawę z tego, że serów jest wiele, ale „prawdziwy” tj. chroniony oscypek jest tylko jeden.

Ten właściwy ma kształt dwustronnego stożka, przypominającego wrzeciono o długości pomiędzy 17 a 23 cm. Średnica oscypka w najszerszym punkcie wynosi od 6 do 10 cm, a całkowita masa sera waha się pomiędzy 0,6 do 0,8 kg. Barwa skórki chronionego oscypka jest jasnobrązowa, słomkowo – lśniąca z lekkim połyskiem (wyjątkowo dopuszcza się również barwę jaśniejszą przypominającą kolor biały).

Oscypek produkowany jest wyłącznie w okresie pomiędzy majem a wrześniem, z mleka owczego pochodzącego od owiec rasy „Polska Owca Górska” i może być sprzedawany wyłącznie w całości. Jeżeli do produkcji oscypka wykorzystuje się mleko krowie, może być to mleko pochodzące jedynie od krów rasy „Polska Krowa Czerwona”. Rasy zwierząt nie są przypadkowe, wszystko co jest potrzebne do produkcji sera musi być bowiem ściśle związane z obszarami geograficznymi, wskazanymi jako miejsca produkcji. A tych jest sporo. W województwie śląskim oscypki mogą być produkowane (przy spełnieniu wszystkich wymaganych warunków) w takich miejscowościach jak Istebna, Milówka, Węgierska Górka, Rajcze, Ujsoły, Jeleśnia i Koszarawa.

Natomiast w województwie małopolskim chronionych oscypków można poszukiwać na obszarze całego Powiatu Nowotarskiego i Tatrzańskiego, jak również w miejscowości Zawoja, Bystra Sidzina (Powiat Suski), w miejscowościach Niedźwiedź, na ternie części gminy Kamienica (która położona jest na terytorium Gorczańskiego Parku Narodowego lub znajduje się na południe od rzeki Kamienica) oraz w sołectwach gminy Mszana Dolna, takich jak: Olszówka, Raba Niżna, Łostówka, Łętowe i Lubomierz.

Wreszcie oscypki podlegające unijnej ochronie mogą być produkowane także na Sądeczyźnie - w Piwnicznej, Muszynie oraz w Krynicy Zdroju

Oscypek na Podhalu pojawił się wraz z pasterzami wołoskimi, którzy głównie trudnili się wypasem owiec. To właśnie oni zapoczątkowali produkcję tych wyjątkowych serów. Pierwsze wzmianki o serach pochodzą z 1416 roku i związane są z przywilejem lokacyjnym wsi Ochotnicy w Gorcach, nadanym przez Króla Władysława Jagiełło - Dawidowi Wołochowi.

Z kolei pierwsza instrukcja wyrabiana oscypków to pochodzący z 1748 roku instruktaż państwa ślemieńskiego, który do użytku został zlecony dopiero w 1773 roku. W późniejszych publikacjach m.in. z roku 1830 i 1858, pojawiały się opisy pierwszych naczyń wykorzystywanych do produkcji serów, wyposażenia szałasu, w którym produkcja następowała, czy też szczegółowe opisy wypasu owiec.







Dziękujemy za przesłanie błędu